Prelom kosti nastaje usled dejstva spoljašnje sile na kost, prevazilazeći njenu čvrstinu, što dovodi do prekida kontinuiteta koštanog tkiva. To je ozbiljna telesna povreda koja, u zavisnosti od vrste i težine preloma, može izazvati značajan gubitak funkcionalnosti i pokretljivosti. Neki prelomi mogu dovesti do visokog stepena invaliditeta, dok se kod drugih može očekivati određeni stepen funkcionalnog oštećenja.
Rehabilitacija nakon preloma igra ključnu ulogu u oporavku, jer pomaže u obnovi snage, pokretljivosti i funkcionalnosti zahvaćenog dela tela. Proces rehabilitacije obuhvata fizičke terapije, specijalizovane vežbe i postupke koji podstiču regeneraciju tkiva, smanjuju bol i poboljšavaju fleksibilnost. Zdrav način života, pravilna ishrana, kao i strpljenje i posvećenost procesu oporavka, sve su to faktori koji mogu ubrzati izlečenje i omogućiti povratak u svakodnevne aktivnosti.
Simptomi preloma kosti:
Prelom kosti obično izaziva niz karakterističnih simptoma, koji mogu značajno varirati u zavisnosti od vrste i lokacije preloma. Među najčešćim simptomima su:
- Bol – Osećaj intenzivnog bola na mestu preloma, koji se može pogoršati prilikom pokušaja pomeranja ili pritiska na povređeni deo tela.
- Otok – Uobičajeni odgovor tela na povredu, što dovodi do naduvenosti u okolini preloma.
- Povišena temperatura – Lokalno povišena temperatura na mestu preloma, što može biti znak upalnog odgovora tela na povredu.
- Onemogućena funkcija – Teškoće u pokretanju zahvaćenog dela tela, što može značiti potpuni gubitak funkcionalnosti u određenim slučajevima.
- Pomeranje fragmenta kosti pasivno – Kada se kosti pomeraju, može se primetiti njihovo neprirodno kretanje ili pomeranje, čak i bez aktivnog napora.
- Krepitacija (škripanje) – Osećaj ili zvuk škripanja, koji nastaje kada se oštri ivice slomljenih kostiju trljaju jedna o drugu.
- Hematom – Nastanak podliva krvi, koji se manifestuje kao crvenilo, plavičasta ili ljubičasta promena boje na koži oko preloma, što je posledica unutrašnjeg krvarenja.
Ovi simptomi mogu biti vrlo zabrinjavajući i zahtevaju hitnu medicinsku pomoć kako bi se dijagnostikovao i pravilno lečio prelom.
Dijagnoza i lečenje preloma kostiv
Prelom kosti se dijagnostikuje najčešće putem rendgenskog pregleda, koji omogućava precizno utvrđivanje vrste i stepena preloma. Na osnovu rezultata rendgena, lekar odlučuje o odgovarajućem načinu lečenja, koji može biti neoperativni ili operativni.
Način lečenja preloma:
Neoperativno lečenje
Zavisno od vrste preloma, odrediće se odgovarajući način imobilizacije. Ukoliko je prelom dislociran (kosti su se pomerile), prvo je potrebno vratiti kosti u njihov prirodni položaj, a zatim ih staviti u imobilizaciju. Ako segmenti kosti nisu pomereni, dovoljno je samo immobilisati prelomljeni deo kosti zajedno sa susednim zglobovima. Gips imobilizacija može trajati od 3 do 8 nedelja, zavisno od preporuke ortopeda i vrste preloma.
Operativno lečenje
U nekim slučajevima, prelomi zahtevaju operativno lečenje, gde se metalni implanti koriste za fiksiranje krajeva preloma, omogućavajući pravilno zarastanje kosti. Ova metoda je obično neophodna u slučaju komplikovanih ili složenih preloma.
Osnovni cilj lečenja preloma je da koštano tkivo i okolna povređena meka tkiva zarastu što pravilnije i brže, vraćajući pacijenta u normalne životne aktivnosti.
Rehabilitacija nakon preloma:
U periodu trajanja imobilizacije, zbog nemogućnosti pokreta, dolazi do atrofije mišića i stvaranja kontraktura, što zahteva započinjanje rehabilitacije što je ranije moguće.
Za vreme imobilizacije
Tokom imobilizacije, fizioterapeut može primenjivati različite fizikalne procedure kao što su magnetna terapija i interferentne struje, koje pomažu u smanjenju bola i ubrzavanju procesa zarastanja. Takođe, pacijentima se obučava izvođenje statičkih kontrakcija mišića, kako bi se minimalizovala atrofija i očuvala snaga mišića.
Nakon skidanja imobilizacije
Kada se imobilizacija ukloni, pacijent mora postepeno učiti da koristi povređeni deo tela. Ako su u pitanju donji ekstremiteti, pacijent nakon skidanja gipsa hoda sa štakama, bez opterećenja ili sa minimalnim opterećenjem na povređenu nogu, a tokom rehabilitacije se ovaj procenat opterećenja postepeno povećava. Važno je obučiti pacijenta kako da pravilno hoda sa štakama, kako na ravnom terenu, tako i pri penjanju i silasku stepenicama.
Specijalizovane fizioterapijske procedure koje se koriste tokom rehabilitacije:
- Laser terapija za smanjenje bola i ubrzanje regeneracije.
- Interferentne struje za stimulaciju mišića i poboljšanje cirkulacije.
- TENS terapija za smanjenje bola.
- Krioterapija za smanjenje otoka i upale.
- Magnetna terapija za brže zarastanje kosti.
U međuvremenu, lagano se kreće sa vežbama za povećanje pokretljivosti zglobova i jačanje mišića, čime se smanjuje rizik od razvoja ukočenosti i gubitka funkcije.
Rehabilitacija ruke nakon preloma
Kada je u pitanju rehabilitacija ruke, cilj je povratiti pokretljivost zglobova, ojačati mišiće i obnoviti koordinaciju pokreta ruke, šake i prstiju. Ovo je ključno za osposobljavanje pacijenta za svakodnevne aktivnosti i povratak u normalan životni ritam.
Rehabilitacija noge nakon preloma
U rehabilitaciji noge, najpre se radi na povratku pokretljivosti zglobova i jačanju mišića. Kada je pacijentu dozvoljen pun oslonac na nogu, počinje se sa vežbama za hodanje. Šema hoda je često narušena usled povrede, pa je važno obratiti posebnu pažnju na pravilno kretanje, kako bi se pacijent osposobio za normalan hod.
Zakažite pregled u Specijalističkoj ordinaciji za fizikalnu medicinu i rehabilitaciju Lumbago
Fiksni: +381 11 785 70 30
Mobilni: +381 62 785 703
Email: office@lumbago.rs
Adresa: Kraljice Natalije 11, 11000 Beograd
